Meşhur İngiliz 5 Çayı'nın Aksiyon Filmlerini Aratmayan Tarihi Hikayesi

Çay yetişmeyen İngiltere’nin çayla bu kadar çok anılması sizce de ilginç değil mi? Peki ne olmuşta, çay Dünya’nın ta öbür ucundan kalkıp İngiliz Kültürü’nün başköşesine oturuvermiş. Fincanlarından demliklerine, ikramlıklarından usulüne kadar neredeyse her kültüre dahil olmuş İngilizlerin 5 Çayı geleneğini ve çay sevdalarını okuyunca çok şaşıracaksınız. 



Tarihler 1600’lü yılları gösterirken, Çinliler çayı İngilizlere satmamakta olan ısrarlarından vazgeçip anlaşmaya karar vermişler. Şartları, çay karşılığında para olarak altın ve gümüş almak olan Çinliler, istediklerini elde etmişler fakat çay hakkında ne yetiştirilmesi ne de demlenmesi konusunda İngilizlere hiçbir bilgi vermemişler. Deneme yanılma yöntemiyle haşır neşir olunan çay, İngiliz Burjuvası’nın vazgeçilmez içeceği haline çoktan gelmişken, bir taraftan da Çinlilerin çaya yaptıkları zammın ardı arkası kesilmemiş. Ta ki 1828 yılında Hindistan’a büyükelçi olarak atanan Lord Bentinck gizli bir örgüt kurana kadar. İngilizler, sömürge altında tuttukları Hindistan’da çay yetiştirebilmek ve Çinlilere ödedikleri bu yüksek meblağlı külfetten kurtulmak için Çin’e botanikçiler gönderip çayın nasıl yetiştirildiğini ve demlendiğini öğrenmek için çalışmalar başlatmışlar. Yetmemiş, Çin’den, Hindistan’da çalışmaları için köylüler getirtilmiş. Hatta komite üyelerinden Robert Fortune adlı biri 1848’de ajan olarak Çin’e gönderilmiş ve bu ülkede tüccar kılığında 3 yıl yaşayarak çayla ilgili bilmek istedikleri her şeyi öğrenmiş. Elde edilen bilgiler ve tohumlarla Hindistan ve Sri Lanka’da (Seylan) çay yetiştirilmeye başlanmış. Çin’den gelen tohumlar, Hindistan iklimine uyum sağlayarak gelişmiş ve ağaçlar yeşermeye başlamış. 



Fakat ne olursa olsun Çin, çayın Dünya’daki en büyük üreticisi olduğundan İngilizler çay alamaya devam etmek zorundalardı. Altın ve gümüş ödemekte iyice zorlanan İngilizler, Çinlilerin ilgisini çekecek başka madenler bulmaya karar vermişler. Bengal’de yetişen pamuk ile Türkiye’den aldıkları afyon Çinlilerin altın ve gümüş yerine tercih edebilecekleri kadar etkili olmuş. Özellikle Hindistan koşullarında gayet iyi yetişebilen afyon, Çinlilerin çok hoşuna gitmiş. Yalnız, halkının uyuşturucu etkisiyle hayatını geçirmesini istemeyen Çin, afyonu yasaklamış. Maalesef bu durum bir savaşa neden olmuş. İngilizler, Çin’e afyon satmak için savaş açmışlar ve sonuçta Çin, büyük bir yenilgiye uğramakla beraber, dört limanını İngilizlerle yapılacak ticaret için açmak zorunda kalmış. 



Bu kadar olaydan sonra İngilizlerin çay aşkı daha bir perçinlenmiş tabi. Burjuva kesimi hanımların alkol almasını hoş karşılamadığından, kadınlar genel olarak çay tüketmeye başlamışlar. Bu durum çayın önemini daha da bir attırmış ve İngilizlerin 5 Çayı kültürü 7. Bedford Düşesi Anna tarafından İngiliz Kültürüne ve sonrasında tüm Dünya’ya yayılmış oldu. Zamanla çay halk arasında da yaygınlaşıp, alt kesimlere kadar inince, herkes cebinde poşet çay, fincan, şeker ve kaşık ile gezmeye başlamış. Ne diyelim çay sevdası bir başka vesselam. Sizin de bu yazıdan sonra şöyle bir 5 çayı keyfi yapasınız geldiyse, ''İstanbul'un En Lüks 5 Çayı Mekanları'' listemize mutlaka bir göz atın.